Ondermijnende relaties
Eindelijk een mooie lentedag! Vanmiddag komt Suzan weer voor haar coaching en ik app haar dat ze geschikte kleding aan moet doen voor paardencoaching. Suzan is een jonge, bevlogen docent met een groot hart. Ze is ook veeleisend voor zichzelf, wil graag aan de verwachtingen van anderen voldoen, streeft het perfecte plaatje na en werkt daarom hard. Een echte lieverd, voor anderen dan, hè. Vol vertrouwen en enthousiasme was ze gestart in haar eerste baan, maar ruim een jaar geleden moest ze zich ziekmelden. Omgevallen vanwege het hele gedoe met haar mannelijke collega.
Verschrikkelijk vond ze dat, maar ze trok het niet meer. Zijn structurele grensoverschrijdende en manipulatieve gedrag had haar volledig uit haar evenwicht gehaald. Zozeer dat ze steeds onzekerder en tegelijkertijd steeds afhankelijker van hem was geworden. Het was een sluipend en geniepig proces geweest, onzichtbaar voor de buitenwereld. En nu gaf ze zich over.
Ze heeft nog een tijdje geprobeerd haar collega te vermijden, maar dat werkte natuurlijk niet. Toen Suzan uiteindelijk haar leidinggevende vertelde wat er aan de hand was, in de hoop een oplossing te vinden voor de situatie, kwam ze van de koude kermis thuis. Het gedrag van haar collega werd ronduit vijandig. Hij draaide de hele situatie om en verweet Suzan van onkunde, ze zou ernstig tekortschieten als docent. In plaats van hem aan te spreken op zijn gedrag en Suzan te steunen, bood haar werkgever haar aan om naar een andere school overgeplaatst te worden. Twintig kilometer verderop. Haar collega mocht blijven, ze kon immers niets bewijzen. Ze voelde zich enorm in de steek gelaten. Zoals gezegd trok ze het niet meer en ze meldde zich tot haar grote schaamte ziek.
Hoe had ze het zover kunnen laten komen? Waarom was ze niet tegen hem opgewassen geweest? De vragen vol zelfverwijt tolden door haar hoofd. Ze had zichzelf enorm teleurgesteld, het voelde als falen, hij had gewonnen.
Hoewel ze gelukkig inmiddels weer aan het werk is, heeft de hele situatie haar gemotiveerd om aan zichzelf te werken. Deze ondermijnende werkrelatie blijkt namelijk niet op zichzelf te staan. Ook in andere relaties herkent Suzan dat ze niet op waarde geschat wordt, zich niet serieus genomen voelt, op haar tenen loopt om aan verwachtingen te voldoen. Ze wilt ontdekken wat maakt dat dit zo is en hoopt het patroon te kunnen doorbreken. Haar coachtraject is een combinatie van IEMT, paardencoaching en systemische coaching. In de eerste sessie zijn we met IEMT aan de slag gegaan op de gevoelens van schaamte en schuld en voelde ze direct al verbetering. In deze tweede sessie gaat ze Chico ontmoeten, een klein Spaans paard dat al bij het hek op ons staat te wachten als we bij de wei aankomen.
Chico voelt zich op zijn gemak in de ring. Hij is rustig aan het grazen (er staan een paar grassprietjes in de buitenbak) en snuffelt over de bodem, op zoek naar een geschikt plekje om te gaan rollen. Suzan staat nog aan de andere kant van het draadje en volgt hem aandachtig. Eigenlijk is ze een beetje bang van paarden, maar dat is niet aan haar te zien. Ik heb haar uitgenodigd om eens contact te maken met Chico, waarbij alles is toegestaan, niets moet en er geen goed of fout is.
- Dus ik moet de ring in?
- Dat mag, maar je mag ook van buiten de ring contact gaan maken.
- Oké. Ik wacht nog even, hij is nu zo lekker aan het grazen.
Ze kijkt me van opzij met een lach aan.
- Het is al begonnen, hè?
Ik kijk lachend terug.
- Herken je al iets dan?
- Ja… ik wil me niet opdringen.
Ze raapt haar moed bij elkaar, zucht een keer hoorbaar, stapt de ring in en loopt voorzichtig naar Chico toe. Chico kijkt even op als ze op een meter afstand blijft staan en gaat weer verder waar hij mee bezig is. Als Suzan een stapje dichterbij doet en hem onwennig een aai op zijn hals geeft, kijkt Chico weer even op en wandelt rustig een paar meter verder. Suzan volgt en blijft weer op een afstandje staan kijken. Als verdere toenadering uitblijft, probeert Suzan of Chico haar wilt volgen. Ze probeert zijn aandacht te trekken en maakt lokkende geluiden. Chico blijft echter onverstoorbaar zijn eigen ding doen.
- Wat merk je?
- Ik weet niet of hij me wel ziet.
- Kom maar even deze kant op.
Suzan komt van de andere kant van de ring naar me toe en op hetzelfde moment komt ook Chico in beweging en volgt haar. Suzan kijkt verbaasd achterom. Ik zie grote vraagtekens boven haar hoofd en een glimlach op haar gezicht ontstaan. Chico loopt met Suzan mee totdat ze bij me is en loopt daarna weer terug naar de andere kant van de ring om verder te gaan grazen.
Suzan en ik hebben het over ontmoeten versus in actie komen. Suzan wordt zich ervan bewust dat haar comfort zit in samen iets gaan doen. Waarom is dat zo? Ze ontdekt dat ze een bepaalde mate van ongemak voelt bij ontmoeten. Via het gesprek dat volgt, komt de vraag op in hoeverre Suzan ervoor open staat om ontmoet te worden. Bij dit inzicht komt Chico van de andere kant van de bak aansluiten. Raak!
Suzan mag gaan experimenteren. Tot waar kan ze de ontmoeting aangaan, het ongemakkelijke gevoel uithouden? En wat gebeurt er in de relatie als ze de intentie toevoegt om tot een ontmoeting te komen?
Mocht je al eens getuige zijn geweest van paardencoaching, dan kun je voorspellen wat er nu gaat komen. En toch blijf ik mij hierover verwonderen. Gelukkig verveelt dit nooit. Zet je intentie erop, en je creëert je werkelijkheid. Dat is keer op keer de boodschap van de paarden. Is je intentie om je niet te laten raken, dan blijft het paard mooi op afstand, precies wat je (onbewust) wilde. Is je intentie om je te laten ontmoeten, dan volgt de ontmoeting. En direct dient zich de volgende les aan.
Chico komt nu namelijk zeer dichtbij en hij duwt zijn hoofd tegen haar aan. Lekker even kriebelen. Hoewel Chico het niet eens heel lomp doet, is het toch een vrij grote beweging die onverwachts komt en waar Suzan van schrikt. Direct volgt de afstand; het contact is verbroken. Het in- en uit contact zijn vraagt nog om een fijnere afstelling en Suzan gaat verder met experimenteren. De vraag is nu hoe ze in de ontmoeting met de ander ruimte kan blijven innemen.
- Dus ik mag mijn ruimte meer innemen?
Terwijl ze dit vraagt, geeft Chico haar wat meer de ruimte door zijn hoofd een beetje van haar weg te draaien. Hij blijft wel bij haar staan.
- Je néémt ruimte in, dat is geen vraag maar een gegeven.
Er volgt een inzicht bij Suzan. Ook zij heeft gevoelens en verwachtingen, maar die krijgen niet de ruimte. Met andere woorden: ik doe er ook toe. Dit lijkt echt een ontdekking, ze was zich hier nog niet bewust van. Wat volgt, is een ontmoeting met zichzelf.
- O ja, ik zie wat dat doet in ons contact. We hebben nu verbinding en er is gewoon ruimte voor allebei.
Bij elkaar staan verandert voor onze ogen in sámen zíjn.
Na een paar minuten sluiten we de sessie met Chico af. Suzan neemt een paar inzichten mee:
- Als ze gewoon haar eigen ding doet, wordt ze gevolgd;
- Het gevoel van ongemak dat ze ervaart in een ontmoeting, betreft het onwennige gevoel dat ze rekening mag houden met zichzelf;
- Als ze dat ongemak leert uithouden, kan een ont-moeting volgen;
- Ze neemt ruimte in, dat is een gegeven;
- Als ze afwacht en gericht is op de verwachtingen van de ander, wordt er tegen haar aan geduwd en geen rekening met haar gehouden;
- Als ze zichzelf meeneemt in een relatie, is er een respectvolle verbinding.
Een ondermijning in haar relaties weerspiegelt de ondermijning van zichzelf. Om deze les te kunnen leren, heeft het universum haar diverse mensen op haar pad gebracht. Het was een harde les.
We zijn allebei benieuwd welke effecten deze ervaring gaat hebben op haar zelfvertrouwen en de kwaliteit van haar relaties. Dank je wel, Chico, dat je dit zo helder hebt laten zien.